Starnieuws - Column: Wereldnieuws nader belicht; lage score

Column: Wereldnieuws nader belicht; lage score

04 Mar, 00:59

Marten Schalkwijk

Suriname scoort laag in de index van economische vrijheid voor 2024

Deze week las ik de Index van Economische Vrijheid voor 2024. De data gaat echter over de periode 1 juli 2022 tot en met 30 juni 2023. Het is de dertigste uitgave van deze index, die wordt uitgegeven door de Heritage Foundation, een conservatieve denk tank in de Verenigde Staten. Ik was natuurlijk benieuwd of Suriname er in voor kwam, op welke plaats en hoe de index is samengesteld.

Suriname op 161e plaats
Suriname staat op de 161e plaats -van 184 landen- met een score van 46,7 punt. De laagste notering is voor Noord Korea met slechts 2,9 punt. De hoogste score is voor Singapore met 83,5 punt. Daarnaast zijn er 8 landen voor wie men geen score heeft kunnen vaststellen, kennelijk door gebrek aan data.

Het Caribisch land met de hoogste score is Jamaica dat op de 34e plaats staat (68,1 punt) gevolgd door Barbados op de 41e plaats (66,8 punt). De Bahamas staat op de 61e plaats (62,5 punt) en alle andere Caricomlanden hebben een lagere notering. Guyana staat op de 98e plaats (57,3 punt).

Ik heb gekeken of de positie van Suriname altijd zo laag was en ik kon data tot en met 2013 vinden. In de periode 2013 tot en met 2016 stond Suriname rond de 130e plaats met een score van 52 tot 54 punt. Dat betekende dat Suriname in de categorie ‘mostly unfree’ (grotendeels niet vrij) thuishoorde. Vanaf 2017 tot nu scoort Suriname steeds beneden de 50 punt en is het terechtgekomen in de categorie van landen die de economische vrijheid onderdrukken (‘Repressed’).

Score voor de rechtsorde in Suriname
De Index van economische vrijheid wordt vastgesteld aan de hand van 12 criteria. Voor elk criterium wordt een score tussen de 0 (laagste) en 100 (hoogste) gegeven. De eindscore wordt berekend door alle 12 deelscores bij elkaar op te tellen en te delen door 12. In de publicatie is de score voor elk van deze 12 criteria gegeven. In de tabel zijn alle scores aangegeven voor twee momenten in de tijd t.w. 2018/2019 (rapport 2020) en 2022/2023 (rapport 2024).
Drie van de scores gaan over de Rechtsstaat (Rule of Law) t.w. eigendomsrechten, de doeltreffendheid van de rechterlijke macht, en de integriteit van het bestuur. Wat opvalt is dat de doeltreffendheid van de rechterlijke macht blijkbaar in 2022/2023 ten opzichte van 2018/2019 behoorlijk vooruit is gegaan. De score voor de eigendomsrechten zijn iets achteruit gegaan, maar de integriteit van het bestuur is juist iets verbeterd.

Score voor omvang van de overheid

De Heritage foundation is een conservatieve denktank die hecht aan een kleine overheid en in dit opzicht vindt zij dat landen met een grote overheid een belemmering zijn voor de economische vrijheid. De omvang van de overheid wordt gemeten via de belastingdruk, de overheidsuitgaven en de gezondheid van de begroting (fiscal health). Suriname scoorde voor zowel de belastingdruk als de overheidsuitgaven vrij positief in beide jaren, kennelijk valt dat dus in vergelijking met andere landen mee. De ‘fiscal health’ van Suriname scoort in beide jaren heel laag vanwege hoge schulden en een begrotingstekort. Suriname scoort in 2022/23 wat slechter dan in 2018/19 hetgeen vooral komt door de situatie met de begroting.

Efficiëntie van de regelgeving

Bij de efficiëntie van de regelgeving wordt gelet op drie zaken nl. het gemak om een onderneming op te zetten, de beperking van de arbeidswetgeving voor ondernemers, en de prijsstabiliteit van goederen. Volgens de tabel zou de regelgeving voor ondernemerschap iets verbeterd zijn in de afgelopen jaren, terwijl het voor de vrijheid van arbeid juist iets verslechterd zou zijn. Dat laatste is echter de vraag, want de arbeidswetgeving lijkt juist wat verbeterd te zijn, ofschoon de Heritage Foundation zaken vooral vanuit de ondernemers bekijkt en niet vanuit de arbeiders. Het grootste verschil zit echter in de opgetreden instabiliteit van de prijzen, vanwege de hoge inflatie van de afgelopen jaren. Dat laatste leidt dan ook tot een slechtere score in 2022/23 ten opzichte van 2018/19.

Openheid van de markt

De Heritage Foundation gelooft heilig in open markten en niet in beperkingen. Bij openheid van de markt let men op de handelsvrijheid, vrijheid van investeringen en financiële vrijheid (geen overheidsbemoeienis, beperkingen en ook geen eigendom van banken en bedrijven). Suriname kent een behoorlijke handelsvrijheid, maar blijkbaar zijn er wat beperkingen op investeringen (score 40). De financiële vrijheid is erg beperkt vanwege overheidsbemoeienis en eigendom in banken en grote staatsbedrijven. Ten opzichte van 2018/19 is er een IMF programma dat kennelijk beperkingen oplegt aan de financiële vrijheid, want de score is een stuk lager dan daarvoor.

Suriname scoort vrij slecht op de index voor economische vrijheid volgens de criteria van de Heritage Foundation. Deze conservatieve denk tank heeft haar eigen ideologie. Het Fraser Instituut is een conservatief Canadese denk tank die ook een Economische Vrijheids index bijhoudt. Ook daar staan we niet veel hoger. U kunt zelf interactief bezig zijn met de index van het Fraser Instituut en de resultaten per land in de tijd bekijken.

Marten Schalkwijk

Politiek analist

Advertentie

Monday 20 January

Sunday 19 January

Saturday 18 January