De ondertekening van de Final Investment Decision (FID) op 1 oktober 2024 is een belangrijk moment in de geschiedenis van Suriname. Wij hebben echter meer van deze historische dagen gehad. Toen meer dan 100 jaar geleden de overeenkomst werd getekend tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Alcoa om bauxiet in Suriname te mijnen was dat ook een memorabele dag in onze geschiedenis.

De aanvang van de ontwikkelingsprogramma’s die wij sinds 1947 met ontwikkelingsgelden uit Nederland uitgevoerd hebben vormen even zovele  historische momenten. Te denken valt aan het Welvaartsfonds, het Tienjarenplan, het eerste en het tweede Vijfjarenplan en uiteindelijk het Meerjaren Ontwikkelingsprogramma (MOP), die de Zelfstandig wording van Suriname begeleidde. Ze werden allemaal gepresenteerd  als nieuwe kansen voor Suriname.

Gelet op het huidige ontwikkelingsniveau van Suriname – gezien tegen de vele natuurlijke rijkdommen - kan ik mij de waarschuwende woorden van de CEO van Staatsolie Annand Jagersar goed voorstellen. Hij vraagt slechts aan het electoraat om bij de aanstaande verkiezingen een verantwoorde keuze te maken. Hij is overigens niet de eerste die het Surinaamse volk – waar hij ook toe behoort - dit vraagt. Ik kan mij dan ook niet voorstellen waarom uitgerekend de vicepresident van onze republiek zo boos was op Annand Jagesar.  De heer Jagesar heeft geen partij noch politicus genoemd.

Ik vraag mij af of voorzitter Brunswijk boos was omdat hij recentelijk nog op de ABOP-massameeting aankondigde dat indien zijn partij in het machtscentrum komt hij zal zorgen voor gratis onderwijs voor iedere Surinamer en vrije geneeskundige zorg voor iedereen in Suriname … ook voor de buitenlander. Ik vraag mij af of dit geen provocatie is aangezien we nog steeds bezig zijn met de discussie of mensen die een behoorlijk salaris hebben bij het bereiken van hun 60ste geboortedag nog in aanmerking moeten komen voor het ontvangen van een BaZo-kaart. Ooit zijn er vraagtekens geplaatst of deze categorie in aanmerking moet komen voor de AOV-uitkering. Deze discussie was zeer kort van aard, want wie premie gestort heeft voor een voorziening moet in een rechtstaat daarvoor in aanmerking komen op het tijdstip dat overeengekomen was bij de storting.

In het André Kamperveenstadion verraste de ABOP voorzitter vriend en vijand met de mededeling dat … ook de buitenlanders – in  Suriname – in aanmerking moeten komen voor gratis medische voorzieningen. Het lijkt mij dat Brunswijk zich gestoord heeft aan het feit dat artsen personen die zonder verwijsbrief van de huisarts bij een specialist komen niet wensen te behandelen. Met stemverheffing zei Brunswjk: “Eerst behandelen dan betalen”.

Het lijkt mij dat wij – wat deze zaak betreft het voorstel van de ABOP-voorzitter niet moeten volgen. Het is mooi en waar dat zwakke huishoudens moeten worden geholpen. Maar we moeten liever helpen deze huishoudens sterk te maken. Als het goed is moeten wij elk jaar steeds minder zwakke huishoudens hebben in ons land. Burgers zouden niet alleen op hun rechten moeten worden gewezen, maar vooral op hun plichten en zeker op hun verantwoordelijkheid. Vanuit het ministerie belast met die zorg zou de controle en handhaving moeten plaatsvinden.

Kort na de militaire machtsovername op 25 februari 1980 schreef mijn vriend Norman Matil mij dat hij aangesteld was tot Coördinator mentaliteitsombuiging. Enkelen hebben gelachen om deze functie, maar als er in een postkoloniale samenleving één functie van belang is dan is het wel deze. Want zonder een ombuiging van onze manieren, onze mentaliteit zullen we met al die miljarden oliedollars die binnen zullen stromen slechts bodemloze vaten proberen te vullen.

Een bekend Arabisch spreekwoord leert ons dat rechten en plichten zijn als twee bomen die slechts vrucht dragen als ze naast elkaar groeien. In dit verband zouden we ook moeten werken aan de verzelfstandiging van de belastingdienst. Een die haast zo blind als vrouwe Justitia zou moeten zijn. Ervoor zou moeten zorgen dat iedereen zijn of haar deel op tijd stort in de staatskas.

Maar de zorg van voorzitter Brunswijk waarom alle goederen betreffende “gas and oil” naar slechts één particuliere haven gaan, terwijl men onze nationale haven links laat liggen wil ik delen, tot de samenleving goed beargumenteerd een steekhoudend antwoord wordt gegeven. Brunswijk betoogt dat op deze wijze de opbrengsten van local content in de zakken van slechts weinig Surinamers verdwijnen en wij zo stevenen naar de ongelijke samenleving die door zoveel leidinggevende wordt veroordeeld. Aangezien onze nationale haven heel vaak in de prijzen is gevallen als een van de betere dan wel de beste haven in het Caribisch gebied heeft dat wat VP Brunswijk heeft gezegd vele tongen losgemaakt. Hopelijk komt er een duidelijk antwoord van de bevoegde autoriteiten.