Secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, waarschuwde de leden zondag om de spanningen niet verder te laten escaleren met represailles tegen Iran, terwijl de VS de Veiligheidsraad waarschuwde dat ze eraan zouden werken om Teheran ter verantwoording te roepen bij de VN.

Guterres vertelde de lidstaten tijdens een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad, dat het VN-handvest het gebruik van geweld tegen de territoriale integriteit of politieke onafhankelijkheid van welke staat dan ook verbiedt, terwijl hij ook de aanval van Iran op Israël veroordeelde.

Iran lanceerde zaterdag een zwerm explosieve drones en vuurde raketten af tijdens zijn allereerste directe aanval op Israëlisch grondgebied, waardoor het een grote escalatie riskeerde.

De aanval was een reactie op een vermoedelijke Israëlische aanval op het Iraanse ambassadecomplex in Syrië op 1 april, waarbij topcommandanten van de Revolutionaire Garde omkwamen. De actie volgde op maandenlange botsingen tussen Israël en de regionale bondgenoten van Iran, veroorzaakt door de oorlog in Gaza.

"Het Midden-Oosten staat op de rand. De bevolking van de regio wordt geconfronteerd met een reëel gevaar van een verwoestend grootschalig conflict. Dit is het moment om onschadelijk te maken en te de-escaleren", zei Guterres tegen de bijeenkomst, die werd bijeengeroepen na de aanval van Iran.

Robert Wood, plaatsvervangend Amerikaans ambassadeur bij de VN, riep de 15 leden tellende organisatie op om de aanval van Iran ondubbelzinnig te veroordelen, omdat hij zei dat de Veiligheidsraad de plicht heeft om de acties van Iran niet onbeantwoord te laten.

"De komende dagen zal de Verenigde Staten, in overleg met andere lidstaten, aanvullende maatregelen onderzoeken om Iran hier bij de Verenigde Naties ter verantwoording te roepen", zei hij, zonder details te geven.

"Laat me duidelijk zijn: als Iran of zijn bondgenoten actie ondernemen tegen de Verenigde Staten of verdere actie ondernemen tegen Israël, zal Iran verantwoordelijk worden gehouden", zei hij.

De Iraanse VN-ambassadeur, Amir Saeid Iravani, zei dat de actie van zijn land noodzakelijk en proportioneel was. Hij voegde eraan toe dat hoewel Teheran geen escalatie of oorlog in de regio nastreeft en niet van plan is in conflict te treden met de VS, het land zijn recht bevestigt om zichzelf te verdedigen.

"Als de VS militaire operaties tegen Iran, zijn burgers of zijn veiligheid en belangen initieert, zal Iran zijn inherente recht gebruiken om proportioneel te reageren", zei hij.

De Israëlische ambassadeur bij de Verenigde Naties, Gilad Erdan, beschuldigde Iran tijdens de bijeenkomst van het schenden van het internationaal recht en speelde een video af op een tablet die volgens hem Israëls onderschepping van Iraanse drones liet zien boven de Al-Aqsa-moskee in Jeruzalem, een van de heiligste plaatsen van de islam. "Hier kun je ernaar kijken", gebaarde hij met de tablet terwijl hij sprak tegen de Iraanse ambassadeur, die ook in de kamer van de Veiligheidsraad zat.

Erdan riep de Veiligheidsraad op om Iran te veroordelen, opnieuw sancties op te leggen en de Iraanse Revolutionaire Garde als een terreurorganisatie te bestempelen.

"De snooze-knop is niet langer een optie. De enige optie is om Iran te veroordelen en alle middelen te gebruiken die nodig zijn om hen een hoge prijs te laten betalen voor hun verschrikkelijke misdaden," vertelde Erdan tijdens de bijeenkomst, waar hij zaterdag om had gevraagd.

Golfstaten willen geen escalatie
De Golfstaten dringen intussen aan op het stopzetten van een regelrechte regionale oorlog na de ongekende vergeldingsaanvallen van Iran op Israël, zeiden bronnen in de regio. Ze vrezen dat een nieuwe escalatie hen in de frontlinie van een vuurzee zou kunnen plaatsen en de plannen om de regio opnieuw vorm te geven, zou kunnen ruïneren.

Met name Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) zouden in een goede positie kunnen verkeren om een driehoeksrelatie op te bouwen tussen Iran, Israël en de Verenigde Staten, na diplomatieke vooruitgang van de afgelopen jaren waar al deze landen van hebben geprofiteerd.

Bondgenoten van Washington en de Golfmonarchieën hebben geprobeerd de banden met Iran en Israël te stabiliseren om al lang bestaande veiligheidsproblemen op te lossen en hen in staat te stellen zich op nationale projecten te concentreren.

De VAE en Bahrein ondertekenden in 2020 een normalisatieovereenkomst met Israël en Saudi-Arabië overwoog een soortgelijke overeenkomst die ook een Amerikaans defensiepact zou omvatten, totdat de oorlog in Gaza de diplomatie torpedeerde. Riyadh begroef vorig jaar ook de strijdbijl met Iran, na jaren van ruzie.

Het beleid van ontspanning wordt nu echter geconfronteerd met de grootste bedreiging ooit, nu het risico voor de bredere regionale vrede, veroorzaakt door het conflict van Israël met het door Iran gesteunde Hamas in Gaza sinds 7 oktober, tot een hoogtepunt komt.

Een directe oorlog tussen Israël en Iran zou zich snel kunnen uitbreiden naar de Golfstaten waarvan het luchtruim tussen het paar ligt, en waar verschillende militaire bases van de Verenigde Staten zijn gevestigd, die hebben gezworen hun bondgenoot Israël te verdedigen.

Advertentie