In de aanloop naar de verkiezingen van 2025 duikt een bekend fenomeen op. Personen en fracties met een z.g. achterban lopen over van de ene politieke partij naar de andere. In mijn artikel heb ik het overloopgedrag bij één van de categorieën ontevreden kiezers benoemd. Als de persoon/groep niet krijgt wat beloofd was, lopen deze over. Het wisselen van politieke kleur is niet een typisch Surinaams fenomeen. Overlopen komt ook in andere landen voor maar er zijn wel wat zaken die typisch Surinaams zijn.

Er zijn in Suriname grofweg twee manieren om snel rijk te worden: criminele activiteiten ontplooien of politieke invloed verwerven. Voor criminele activiteiten m.n. de grensoverschrijdende drugshandel is een netwerk in de bovenwereld (politici, politie, douane) hard nodig om succesvol te kunnen zijn. Criminelen doen er alles aan om de politiek te beïnvloeden. Uit een rapport van het World Justice Project “Corruption in the Caribbean’’ komt een weinig rooskleurig beeld naar voren over corruptie onder Surinaamse ambtenaren en politici. In de aanloop naar de verkiezingen is het tijd om schoon schip te maken bij de selectie van kandidaten. Partijen doen er goed aan niet alleen naar de achterban die iemand meebrengt (potentiële stemmers) te kijken maar kandidaten te screenen op “schone handen”. Eenmaal gekozen in DNA is het immers de vraag welke belangen ‘foute politici’ gaan vertegenwoordigen. Belangen van hun criminele geldschieters of ‘s landsbelangen? Dergelijke politici zijn een risico voor ondermijning van de rechtstaat en de democratie.

Overlopers kiezen voor de tweede route om snel rijk te worden. Het gaat hun om benoemingen op lucratieve functies, vaak met de Suzuki-DMax of nog beter een Prado erbij. Import/export vergunningen met lucratieve voorwaarden of als klap op de vuurpijl concessies voor exploitatie van hout, goud of andere grondstoffen. Overlopers belazeren hun achterban slim. Zij praten hun gedrag op politieke podia goed door te zeggen dat de partij waar ze naar toe zijn gegaan voor “land en volk” opkomt; ze beloven goed onderwijs, betere gezondheidszorg, water en elektriciteitsvoorzieningen, werkgelegenheid voor jongeren etc. De vraag is waarom deze aspirant-politici dat niet gedaan hebben binnen de partij waar ze al deel van uitmaakten?

Laten wij een denkoefening doen als dergelijke overlopers straks in DNA zitten. Neem het denkbeeldige voorbeeld dat een wet aangenomen moet worden om verdere vervuiling van het milieu of kaalslag van het tropisch regenwoud te voorkomen. Of maatregelen tegen corruptie. De bedrijven of investeerders die hier belang bij hebben, bieden deze overlopers reizen aan om conferenties bij te wonen of ze beloven dat vrienden en families van de overlopers geaccommodeerd zullen worden. Zolang ze maar hun stem in DNA uitbrengen ten gunste van de investeerders. 

Een keuze dus waarin het belang van Suriname als land op het spel staat. Gezien het opportunisme waarmee dergelijke politici van kleur zijn gewisseld i.c. overgelopen zijn, is de kans reëel dat zij ook nu voor hun persoonlijk voordeel gaan kiezen en derhalve tegen ’s landsbelang. Bij overlopers gaat om de ‘nyang’ die ze willen maken.  Wees dus op uw hoede om te stemmen op een overloper.  

Het is een open deur om te stellen dat politieke partijen hun kandidaten goed moeten screenen. Het staat of valt met de politieke scholing van toekomstige DNA-, DR- en RR-leden in waar een partij voor staat. Daarvoor is het nodig dat politieke partijen in een vroeg stadium hun visie op de ontwikkeling van Suriname vertalen in een partijprogramma voor de komende vijf jaar. Een stap verder is om kwaliteitscriteria te formuleren waar potentiële kandidaten aan moeten voldoen. En tenslotte middels scholing en training de mensen voorbereiden op hun taak. 

Ook dit sluit niet uit dat straks – als sommige personen niet op de kandidatenlijst worden geplaatst- toch een stoelendans zal plaatsvinden. Ben ik nu te cynisch en heb ik geen geloof in de mensen? Nee, de recente historie in Suriname heeft laten zien dat men net zo makkelijk overloopt naar een andere politieke kleur als men de boot pakt op de platte brug om naar Meerzorg te gaan.