De afgelopen week zijn de voorjaarsvergaderingen gehouden van het IMF en de Wereldbank. Het is een week waarin duizenden deskundigen samenkomen om zich te buigen over de financieel-economische issues van de wereld. Er zijn honderden vergaderingen in die week, niet alleen van het IMF en de Wereldbank, maar ook van allerlei andere groepen. 

Één van de groepen is de Groep van 24 (G24), een Groep van ontwikkelingslanden die de positie van deze landen coördineert m.b.t. Internationale Monetaire Zaken en Ontwikkeling. Deze groep is in 1971 begonnen als een werkgroep van de Groep van 77 landen, maar opereert nu zelfstandig. Het is interessant om te vernemen hoe deze groep de financieel-economische situatie in de wereld ziet. Ze hebben op 16 april een persconferentie gehouden en meteen daarna een communiqué met 14 punten uitgegeven, dat u ook zelf kunt raadplegen.

“Hoewel de inflatie in de meeste regio's afneemt als gevolg van verminderde verstoringen van de toeleveringsketen en een strakker monetair beleid, blijven de algemene vooruitzichten bijzonder zorgwekkend, aangezien de voorspelde groei voor 2025 onder het twintigjarig gemiddelde ligt van voor de pandemie. Bijgevolg wordt verwacht dat een aanzienlijk deel van de ontwikkelingslanden tegen het einde van 2024 armer zal zijn in vergelijking met het niveau van vóór de pandemie. Dit betekent dat het doel om tegen 2030 duurzame en inclusieve ontwikkeling te bereiken een grotere uitdaging is dan voorheen.”

De COVID-19 pandemie heeft een enorme klap toegebracht aan de economie van veel landen, die velen nog niet te boven zijn gekomen d.w.z. ze zijn nog niet op hun oude niveau gekomen. Ook Suriname heeft een flinke economische terugslag gehad tijdens COVID-19 en is met moeite uit dat dal geklommen. Wij moeten beseffen dat Suriname niet uniek is, maar deel is van een wereldsysteem dat op elkaar ingrijpt.

Tijdens de persconferentie gaf de voorzitter aan dat de ontwikkelingslanden een race tegen de klok hebben, met problemen zoals het toenemende schuldenvraagstuk van veel landen, en de klimaatcrisis. Toch moeten de landen proberen om vooruitgang te boeken, hetgeen mogelijk is via inclusieve groeistrategieën, welke structurele transformaties moeten faciliteren. Verder door goed fiscaal beleid en te zorgen voor macro economische stabiliteit. Al deze zaken zijn nodig om investeringen aan te trekken. Dit is precies wat Suriname probeert te doen via het Herstelplan met ondersteuning van het IMF.

 

“De onzekere vooruitzichten geven beleidsmakers aanleiding om zich bewust te zijn van de verhoogde afwegingen in beleidskeuzes. Externe risico's zullen waarschijnlijk blijven bestaan naarmate het desinflatiebeleid de overhand krijgt. De risico's van de aanhoudende kerninflatie zouden kunnen leiden tot een verdere verkrapping van het monetair beleid, waardoor de reeds hoge schuldniveaus en de onevenwichtigheden op de begrotings- en lopende rekening nog verder zouden toenemen, met negatieve gevolgen voor de economische vooruitzichten. Bovendien voorspelt het snelle tempo van de acceptatie van kunstmatige intelligentie en digitalisering weliswaar nieuwe kansen, maar tevens brengt het onzekere risico’s met zich mee, vooral in arbeidsintensieve sectoren in EMDE's (= Emerging Markets and Developing Economies) en LIC's (= Low Income Countries). Ten slotte verstoren frequente geopolitieke spanningen de toeleveringsketens, wat een negatieve invloed heeft op de economische activiteit.”

Ook Suriname heeft te kampen met het inflatieprobleem en als importland importeren wij ook de inflatie van andere landen d.w.z. dat prijzen in die andere landen hoger worden en dat het prijspeil in Suriname, ook beïnvloedt. De Centrale Bank probeert via monetair beleid de inflatie te verlagen en gelukkig daalt de inflatie, maar zoals gezegd is niet alles nationaal onder controle te krijgen. Wij hebben niet zoveel grote arbeidsintensieve bedrijven en zullen de gevolgen van toenemende Kunstmatige Intelligentie in productiefaciliteiten dus minder ervaren. Wel moeten wij letten op de invloed van geopolitieke spanningen -zoals oorlogen en dreigingen van oorlogen- omdat dit bijv. de prijs van olie en transportkosten omhoog kan duwen.

“De staatsschuld heeft zich tussen 2013 en 2023 snel opgestapeld in ontwikkelingslanden, en hoge kosten voor schuldaflossing in combinatie met valutadepreciatie tasten het vermogen van landen om binnenlandse ontwikkelingsprogramma's te financieren, aan.”

Deze analyse van de G24 geldt ook voor Suriname en ook hier zien we dat we niet uniek zijn in de wereld. De overheid heeft het nu veel moeilijker dan voorheen, omdat een derde deel van haar inkomsten uitgegeven wordt aan rente en schuldaflossing. Dat deel is dus niet beschikbaar om onderwijs of gezondheidszorg te financieren. Elke volgende regering zal daar ook rekening mee moeten houden. Het maakt dat de overheid dus veel minder kan doen dan zij -en de bevolking-  zou willen.

Het grootste deel van het communiqué van de G24 groep gaat over externe bijstand door het IMF en de Wereldbank, waarbij allerlei modaliteiten besproken worden. Dat moet u zelf maar lezen. In ieder geval is de G24 een spreekbuis voor de ontwikkelingslanden, zodat niet elk land apart haar problemen met het IMF en Wereldbank bespreekt, maar er ook een collectieve stem is.

Marten Schalkwijk

Politiek analist