Op 25 februari 1980 greep Desi Bouterse, met zijn militairen, de macht in Suriname. De staatsgreep begon met geweld en terreur: het hoofdbureau van politie werd in brand geschoten en procureur-generaal Maurits de Miranda, een man van recht en principes, werd met een gericht schot uitgeschakeld omdat hij weigerde te buigen voor onrecht. Al op diezelfde dag werden politieman Sultan en militairen majoor Comvalius en 1e luitenant Van Aalst vermoord door de coupplegers. Dit markeerde het begin van een periode van dictatuur en repressie die diepe wonden heeft achtergelaten in ons land, onze samenleving en op individuele burgers.

De gevolgen van deze staatsgreep zijn niet te onderschatten: politieke moorden, onderdrukking, censuur op de pers, vernietiging van de rechtsstaat en langdurige maatschappelijke trauma's. Het dieptepunt van de terreur werd bereikt op 8 december 1982. Vijftien prominente Surinamers - journalisten, advocaten, academici, vakbondsleiders en een ondernemer - werden gearresteerd, gemarteld en geëxecuteerd in Fort Zeelandia. Hun dood betekende niet alleen het verlies van moedige stemmen die vochten voor democratie en rechtvaardigheid, maar ook het einde van Suriname als een vrije en open samenleving. Angst werd een instrument van staatsbeleid: critici verdwenen, burgers werden onderdrukt en machteloosheid overmande de bevolking.

De staatsgreep heeft talloze levens verwoest. Jonge mensen die dromen koesterden van een veelbelovende carrière werden gedwongen te vluchten of zagen hun toekomstdromen abrupt in duigen vallen. Velen werden gedwongen een totaal andere levensweg in te slaan, vaak onder erbarmelijke omstandigheden. De impact van deze periode is voelbaar in de getraumatiseerde gezinnen die achterbleven, de moeders die om hun zonen rouwen, en de kinderen die zonder vaders moesten opgroeien.

De dictatuur heeft Suriname economisch en institutioneel geruïneerd. Corruptie, nepotisme en wetteloosheid werden genormaliseerd. Infrastructuur en onderwijs gingen achteruit. Democratische instellingen werden uitgehold en vervangen door een cultuur van angst en willekeur. Het herstel van onze rechtsstaat is een moeizaam proces dat decennia heeft geduurd en nog steeds niet voltooid is.

Wat vaak vergeten wordt, is hoe diep het leed is doorgedrongen in de levens van gewone mensen. Hoe gezinnen werden vernietigd, dorpen verwoest, en een hele gemeenschap getekend door onvoorstelbaar leed. Dit alles gebeurde onder het mom van nationale veiligheid, terwijl de echte motivatie pure machtshonger, paranoia en zelfverrijking was. De trauma's van die periode werken door tot de dag van vandaag—door de wonden van overlevenden, de angst van zij die nooit gerechtigheid zagen, en de cynische houding van een generatie die niets anders dan misbruik en corruptie heeft gekend.

Op 25 februari moeten we stilstaan bij de verwoestende impact van de dictatuur. Het is een dag van rouw, een dag waarop we de slachtoffers eren en ons verplichten nooit meer toe te staan dat de geschiedenis zich herhaalt. Het is verontrustend om te zien dat sommige politieke partijen nog steeds de idealen van de dictatuur propageren tijdens de aanstaande verkiezingen. We moeten waakzaam zijn en ervoor zorgen dat we niet opnieuw vervallen in de vernietiging en misleiding van partijen die de revolutie ondersteunen.

Suriname verdient beter. Onze kinderen verdienen beter. Laten we samen kiezen voor een toekomst van democratie, rechtvaardigheid en welzijn voor alle Surinamers.

Dit artikel is een oproep tot actie. We moeten samen vechten voor gerechtigheid en zuivering, voor een Suriname dat vrij is van de schaduwen van zijn verleden.

Stichting 8 December 1982                                                                                                                                  

Sunil Oemrawsingh

Voorzitter