Starnieuws - Bisschop Choennie: Elke geboorte is een teken van hoop

Bisschop Choennie: Elke geboorte is een teken van hoop

25 Dec, 00:00

De Rooms-katholieke bisschop Karel Choennie houdt zijn kerstpreek in de Sint Petrus en Paulus Baseliek. Het thema is hoop met het oog op het jubeljaar 2025.

"De geboorte van Christus betekent een nieuw begin voor de mensheid. Elk kind dat geboren wordt is een teken van hoop. Elk pasgeboren kind draagt de mogelijkheid om de wereld ten goede te veranderen." Zo begon bisschop Karel Choennie dinsdagavond zijn kerstpreek, waarin hij het thema 'hoop' belichtte.

Op 29 december is de plechtige opening van het jubeljaar met het thema: ‘Pelgrims van hoop’. Het document waarmee de paus het heilige jaar afkondigde, gaf hij als titel: ‘De hoop stelt niet teleur.’ De menswording van God in Christus was de vervulling van de belofte van God zelf en van de hoop die de mensheid koesterde vanaf de val van de eerste mens om bevrijd te worden van de zonde en de dood die eeuwig zouden duren. Het duurde eeuwen voordat die hoop in vervulling kon gaan, maar hoop stelt nooit teleur! In deze brief wil ik met u nadenken over de betekenis van hoop voor onszelf en de samenleving.

Wat is hoop?

"Ik wil een onderscheid maken tussen hoop met een kleine letter en Hoop met een hoofdletter. Hoop met een kleine letter is de wens om iets wat er nog niet is werkelijkheid te laten worden. Wanneer ik zeg dat ik hoop dat het morgen niet zal regenen, bedoel ik hetzelfde als wanneer ik zeg: ik wens dat het morgen niet regent. Hoop daarentegen is meer dan een verlangen of een emotie of iets van ons cognitief vermogen. Hoop is een gave van God. Het is pure genade. Ieder mens wordt ermee geboren. Zonder de Hoop kan een mens niet bestaan. De Hoop projecteert ons leven vooruit.

Wij verlangen voortdurend de mens te worden die wij idealiter kunnen zijn of de mens die God ons bedoeld heeft te zijn toen Hij ieder van ons schiep naar Zijn beeld en gelijkenis als een uniek schepsel met een uniek levensdoel. Hoop houdt ons staande wanneer wij geen grond meer voelen onder onze voeten. Hoop drijft ons voort wanneer menselijkerwijs er geen reden meer is om een positieve uitkomst te verwachten. De ultieme reden van onze hoop ligt in het feit dat God Christus uit de doden heeft opgewekt. De dood heeft niet langer het laatste woord. Het leek erop dat met de dood en de begrafenis van Jezus alle hoop op de verlossing tevergeefs was geweest, maar juist toen deed God de hoop van de mensheid in vervulling gaan. Hoop stelt nooit teleur! De christen kan alles in deze wereld verduren, zelfs de ergste ongelukken, rampen, oorlogen en vervolging, omdat hij weet dat hij eens met Christus zal verrijzen.

Hoop als deugd

Hoop is een van drie Goddelijke deugden. We noemen ze vaak in één adem: geloof, hoop en liefde. Paulus zelf zegt dat de liefde de grootste is, maar in feite liggen ze in elkaars verlengde. Uiteindelijk hopen wij dat onze liefde iets uithaalt in deze dwaze wereld en dat ons geloof eens werkelijkheid zal worden als we God van aangezicht tot aangezicht zullen zien. Hoewel de hoop pure genade is, moet die toch gewekt worden evenals bij de liefde. Het zijn de mensen om ons heen die de liefde in ons wekken en versterken maar wanneer de liefde in ons eenmaal gewekt is en ons waardig heeft bevonden, dan drijft de liefde ons voort. Zo gaat het ook met de hoop. Het is eigenlijk onjuist om te zeggen: Ik heb hoop, neen, hoop heeft ons. De hoop doet ons onszelf overstijgen en voert ons tot hoogten die we nooit hadden kunnen bevroeden. Hoop komt niet voort uit de kracht van de mens zelf. God heeft die hoop in ieder van ons geplant.

Deze drie deugden zijn dus wezenlijk anders dan de zogenaamde kardinale deugden. Die moeten wij aanleren. Deze zijn verstandigheid, rechtvaardigheid, gematigdheid en dapperheid. Samen met de drie goddelijke deugden vormen zij de zeven christelijke deugden die het menselijk leven doen slagen. Deugden moeten beoefend worden en het is in de beoefening daarvan dat ze een kompas worden op onze levensreis als pelgrims van hoop. Deugden zijn van belang omdat ze het individu helpen zich te integreren in de maatschappij. Hoop is uiteindelijk niet slechts gericht op het individu maar op het koninkrijk van God. Ons ultieme verlangen is dat Gods koninkrijk zich mag vestigen op aarde. We bidden daarvoor iedere dag minstens drie keren in het Onze Vader: Uw koninkrijk kome, Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.

Hoop verjongt de mens
In Jesaja lezen wij in hoofdstuk 40 vers 31: ‘... zij die hopen op de HEER, vernieuwen hun kracht en slaan hun vleugels uit als adelaars; zij lopen en worden niet moe, zij rennen en raken niet uitgeput.’ Thomas van Aquino schreef: ‘Jong zijn is de oorzaak van de hoop.’ We zeggen immers: ‘De jeugd heeft de toekomst.’ Jongeren hebben een natuurlijke drang om te ondernemen. Maar zou dat betekenen dat ouderen niet meer hopen? Het heeft niets met leeftijd te maken. Jonge mensen die niets meer hopen te bereiken in hun leven zijn oud terwijl oude mensen die hopen dat hun verlangens in vervulling gaan jong van geest blijven. Als mens leven we voortdurend in de spanning tussen wat er nu is en wat er behoort te zijn. Hoop is de energie die ons voortduwt om wat er nog niet is dichterbij te brengen. Hopen is daarom geen passieve bezigheid. We zijn pelgrims van hoop, voortdurend onderweg naar een beter leven voor onszelf en de generaties na ons.

Hoop is een blijde verwachting
Hoop schenkt ons vreugde terwijl wanhoop alle energie uit ons wegzuigt. Hoop maakt ons opgewekt en optimistisch terwijl wanhoop ons pessimistisch en depressief maakt. Dat de hoop ons blij maakt, merken we uit de uitdrukkingen die de mensheid uit levenservaring heeft geformuleerd. We zeggen bijvoorbeeld: Hoop doet leven en zolang er leven is, is er hoop. We voelen intuïtief aan dat hoop meer is dan een wens of een verlangen. Wanneer een vrouw een kind verwacht dan zeggen wij: zij is in blijde verwachting. Tijdens blijde verwachting vindt er een transformatie plaats in het groeiende kind en de moeder. Hopen is een transformerend proces waarbij geduldig wachten een wezenlijk onderdeel van is. De vrouw moet geduldig negen maanden wachten tot het uur van de geboorte is aangebroken.

Ik merk dat onze generatie de houding van geduldig wachten aan het verleren is. Alles moet terstond gebeuren. Als je een app niet binnen een minuut beantwoordt loop je kans op een heftige ruzie. Ik herinner mij dat Mgr. Zichem dertig jaar geleden aan mij zei: ‘Ondanks alle tegenslagen blijft ons volk een blij en geduldig volk dat met weinig middelen veel tot stand kan brengen’. Ik kan dat een generatie later niet zo zelfverzekerd meer herhalen. We zijn een pessimistisch volk aan het worden dat bij elke tegenslag voortdurend een hartverscheurende klaagzang aanheft. Steeds herhalen wij een self-fulfilling prophecy: het wordt nooit meer goed in dit land of het is altijd zo geweest en het zal altijd zo blijven. Dit ontneemt ons veel levensvreugde.

Hoop drijft ons juist voort om bij tegenslag niet bij de pakken neer te gaan zitten maar om aan te pakken. Ik moet wel toegeven dat het leven voor velen zwaar is geworden maar wanhopig alles zijn beloop laten, getuigt niet van de christelijke hoop. Hoop leidt tot volharding en volharding tot beproefde deugd, zegt St. Paulus. Het is juist wanneer de tegenslagen het grootst zijn dat de hoop gewekt moet worden. De hoop maakt ons creatief om met weinig middelen vreugde te beleven aan het leven.

God stelt zijn hoop in de mens
Met de menswording van God in de schoot van Maria toont God dat hij zijn hoop heeft gesteld in de goedheid van de mens. Maria werkte volledig mee met het plan van God voor de mensheid. Zij gaf haar fiat waardoor de Christus geboren kon worden. Met de menswording van God nam Hij ons voor altijd op in Zijn goddelijk leven. Elk kind dat nu geboren wordt is een teken dat God nog niet moe is van deze wereld. Elk pasgeboren kind is een teken van hoop voor de mensheid.

Ik heb de gelegenheid om geheel 2025 te preken over de hoop. Ik zal daarom niet al mijn kruit verschieten vanavond. Den 29e ga ik verder in op de Bijbelse grondslagen van de hoop. Ik wens u een zalig kerstfeest en een hoopvol 2025."

Advertentie

Wednesday 25 December

Tuesday 24 December

Monday 23 December