De ambassadeur zegt dat Suriname en Indonesië op politiek niveau een goede relatie kennen. Dit dient als startpunt voor een hechtere samenwerking om de economische relatie meer inhoud te geven. “Wij zien graag dat de handelsrelatie met Suriname jaarlijks toeneemt tot het maximale potentieel niveau.” De handel kent ups en downs, zoals in 2014 een handelspiek van US$ 8,2 miljoen en 2016 de val naar US$ 5 miljoen. Suriname exporteerde in dat jaar niets naar Indonesië. De wereldeconomie toonde toen ook een neergaande trend, geeft Pujianto aan. De afgelopen twee jaren trok de economie weer aan en groeide de handel. 

In 2018 stond de totale waarde van de Indonesische handel met de wereld op US$ 368 miljard. Indonesië exporteerde voor US$ 180 miljard en importeerde voor US$ 188 miljard aan goederen en producten. Pujianto praat gedocumenteerd en toont gelijk ook de cijfers van Surinames handelsvolume met de wereld: totale waarde was US$ 3,02 miljard in 2018. Suriname exporteerde toen voor US$ 1,5 miljard en importeerde van over de hele wereld voor US$ 1,52 miljard. “De bilaterale handel tussen Suriname en Indonesië is met US$ 6,7 miljoen in 2018, dus proportioneel heel klein.” De handelsbalans is steeds in het voordeel van Indonesië.

Met 270 miljoen inwoners is Indonesië het op drie na (China, India en de VS) meest bevolkte land ter wereld. Naast afzetmarkten in de Aziatische regio, Europa, Amerika, recentelijk Afrika, richt de Indonesische president Joko Widodo - vorige maand aan zijn tweede termijn begonnen - nu de blikken op Oost-Europa, Latijns-Amerika en de Caribische regio (LAC). “We noemen deze de niet-traditionele markten”, legt de diplomaat uit.

In het betreden van deze nieuwe afzetmarkten en vergroten van de bestaande – zoals met Suriname, werkt Indonesië op regeringsniveau met de respectieve LAC-overheden en rechtstreeks met de lokale ondernemers. Bijvoorbeeld om de Indonesische producten en diensten dichter bij de Surinaamse ondernemers en de consumenten te brengen, houdt de Indonesische ambassade elk jaar de Indofair. 

En om het zakendoen te stimuleren, organiseert zij een businesstrip rond de ‘Trade Expo Indonesia’ (TEI), een jaarlijks internationale handelsbeurs in oktober te Jakarta. Dit jaar reisden twaalf Surinaamse ondernemers mee naar de 34e TEI. Pujianto leidde de missie persoonlijk. 

Het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken zet de economische diplomatie sterk in. Zo hield het in de marge van de 34e handelsbeurs het eerste Business Forum met als thema 'Optimizing Indonesia-Latin America and the Caribbean Markets'. Naast ambtenaren en beursparticipanten, namen alle LAC-ambassadeurs geaccrediteerd in Indonesië en hun Indonesische collega’s op missies in de LAC-landen hieraan deel.

Het thuisfront wilde weten waarom Indonesië zover achterloopt. En, hoe het denkt mee te liften in de rijdende handelstrein met China als grootste concurrent. LAC-ambassadeurs kaartten de lange duur van handelsakkoorden en hun exportissues aan. Indonesië erkende: het heeft te lang stilgezeten en focuste teveel op de thuismarkt en Aziatische regio.

“De uitdagingen liggen daar”, zegt Pujianto, “die beginnen bij het gereedmaken en aanmoedigen van Indonesische bedrijven die de enorme thuismarkt moeten bedienen en nu de LAC-landen moeten voorzien van exportproducten.” De LAC-markt zit niet om de hoek van Indonesië. Zeevracht duurt nu twee maanden en loopt in de meeste gevallen via het Panamakanaal. Het transport moet sneller, efficiënter en betaalbaarder. 

In het betreden van de nieuwe afzetmarkten, krijgt Indonesië het machtige China, ‘s werelds grootse handelsnatie tegenover zich. “China is overal, dat is een feit. In een zekere zin onze concurrent, maar anderzijds kan het ook onze partner zijn”, zegt de ambassadeur. “Als China dit alles kan bewerkstelligen, waarom Indonesië niet? We kunnen leren van China en verbeteren.” 

Op de TEI-beurs toonden ruim 1500 Indonesische bedrijven hun beste producten en diensten in tal van sectoren aan zo een 6000 geregistreerde kopers/handelaren uit 120 landen. Ter plekke tekende Indonesië 112 handelsovereenkomsten met 30 landen en boekte aan het einde van de vijfdaagse TEI een transactiewaarde van ongeveer US$ 11 miljard. 

Voor nu is het bewustzijn gecreëerd bij de ondernemers over de mogelijkheden voor het zakendoen in de LAC-regio, stelt Pujianto. Nu werkt zijn land aan de opties, verdiepen van de samenwerkingen en bewerkstelligen van preferentiële handelsovereenkomsten met de LAC-landen en/of handelsblokken zoals de Caricom met de ‘Single Market en Economy’.