(Ingezonden)

In de media in Suriname lees je zelden de term narcist als aanduiding van één van onze politieke leiders. Evert Gonesh (Azimullah), schrijver van de biografie over Jagernath Lachmon zegt dat deze leider geen narcist was. Leiderschapsambities kunnen narcistische trekken vertonen, maar bij Lachmon was dat niet het geval. Ook Peter Meel, schrijver van de biografie over Henck Arron zegt dat Arron geen narcist was. Dat kan volgens mij ook gezegd worden van politieke leiders als Johan Pengel, Ramsewak Shankar, Ronald Venetiaan en Jules Wijdenbosch. Onder de jongere generatie politieke leiders zijn er vermoedelijk wel narcisten, wat afgeleid kan worden uit hun geringe bereidheid tot samenwerking. Hun ego’s overstijgen hun verstand. Gelukkig zijn niet alle politici narcisten!

Wie zijn narcisten
Narcisten zijn personen met een overdreven gevoel van eigenwaarde die verlangen naar bewondering en fantaseren over macht en rijkdom. Zij stralen arrogantie uit, zien zichzelf als maatstaf voor iedereen, hebben een laag inlevingsvermogen, kennen weinig emoties en empathie, hechten weinig waarde aan moraal, denken dat zij de slimsten zijn en misbruiken anderen.

Zij doen er alles aan om in het middelpunt te zijn. Sommigen doen dat openlijk en anderen juist niet. Dat maakt dat narcisten soms moeilijk te herkennen zijn; er zijn veel karakteristieken van narcistische personen waarvan de belangrijkste zijn:

1. Overdreven gevoel van eigenwaarde;
2. Zij geloven dat ze beter en slimmer zijn dan anderen;
3. Zij  verlangen constant naar lof, erkenning, bewondering en hebben een sterke behoefte aan aandacht;

4. Zij  vinden het heel moeilijk kritiek te verdragen, narcisten kunnen extreem agressief gedrag vertonen en vijandig worden als zij worden bekritiseerd. 

Een voorbeeld hiervan is wat de Engelse omroep BBC in India is overkomen. De BBC zond in januari 2023 de documentaire The Modi question uit over over de 2002 rellen in Gujurat toen Narendra Modi er de baas was. De documentaire veroorzaakte bij Modi een narcistische verwonding omdat wederom zijn dubieuze rol werd besproken en kreeg wereldwijde aandacht. Modi zette de justitiële instanties in om wraak te nemen en de BBC te laten lijden door invallen in de BBC kantoren in Nieuw Delhi en Mumbai en verbood de verdere uitzending van de documentaire.
 
In lijn met de woedende reactie van Modi kan ook genoemd worden de extreme reactie en het gedrag van Donald Trump na zijn verkiezingsnederlaag in 2020, toen hij zijn aanhang ondersteunde het Amerikaans Huis van Afgevaardigden te bestormen.

5. Narcisten hebben geen enkele moeite om anderen te misbruiken voor hun eigen voordeel en houden daarbij geen rekening met de gevolgen voor anderen. Ze leiden iedereen om de tuin, wikkelen zonder enige tegenspraak hun eigen aanhang om hun vinger. Zij ervaren geen schuldgevoel en hechten geen waarde aan moraal. Eigen fouten toegeven doen ze niet: problemen liggen altijd bij de ander.

6. Vaak hebben narcisten, onder hun eigen bewonderaars meerdere  sekspartners en kortdurende relaties; hun charisma en vlotte babbel maken makkelijk indruk op hun aanhangers en kunnen tot relatieproblemen leiden. In Suriname hebben wij in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw enkele partijen gehad die uit elkaar zijn gevallen omdat partijleden op een bepaald moment het narcistisch gedrag van de partijleider niet meer accepteerden. De voornaamste problemen voor narcisten ontstaan in relatie tot anderen. Het is vaak de omgeving van de narcist die  het meeste last heeft van narcistische gedragingen.

Succesvolle narcisten
Ondanks negatieve eigenschappen die worden toegeschreven aan narcisten zijn zij vaak succesvol in hun leven, met name, in de politiek en amusementswereld.  Dat is mede te danken aan hun charisma, hun extreem zelfvertrouwen en bereidheid grote risico’s te nemen. Psychologieboeken zeggen dat  in essentie elk mens een zekere amour propre heeft d.w.z. eigenwaarde of zelfliefde ook wel bekend als narcisme. Maar onder politici is narcisme vaak de bepalende eigenschap van machtige leiders.

In hun studie Narcissism And Leadership (Fontainebleau1984) zeggen Manfred de Vries en Danny Miller: "Narcisme is vaak de drijvende kracht achter de wens om een leiderschapspositie te verkrijgen. Waarschijnlijk zijn personen met sterke narcistische persoonlijkheidskenmerken meer bereid dan anderen om het zware proces van het verkrijgen van een machtspositie te ondernemen."
In dit verband kan de naam van Modi worden genoemd, omdat hij zijn lagere middenklasse achtergrond overwon en oversteeg om premier te worden van India.
Andere bekende  narcisten zijn: Adolf Hitler, Joseph Stalin, Donald Trump, Ferdinand Marcos, Augusto Pinochet en Pol Pot.

Rudie Alihusain