De bezorgdheid over de transparantie van de olie- en gasproductieovereenkomst tussen de Surinaamse Staat en TotalEnergies/Apa Corporation is een probleem dat niet mag worden onderschat, vooral gezien de impact die dergelijke overeenkomsten kunnen hebben op de lokale economie, milieu en maatschappij. Het raakt aan belangrijke vraagstukken over governance, verantwoordelijkheid en de communicatie naar het volk van Suriname.

De oplaaiende discussies binnen alle lagen van de bevolking in Suriname en de diaspora over de transparantie in het Product Sharing Contract veroorzaakt heel veel ruis. De discussies suggereren dat er veel onduidelijkheid en mogelijk gebrek aan eerlijkheid is in de manier waarop deze zaken worden gepresenteerd aan de bevolking. Transparantie in dit soort situaties is doorslaggevend om het vertrouwen van de bevolking te waarborgen en hen te betrekken bij het proces.

FID en verantwoordelijkheid
De ceremonie in aanwezigheid van prominente Surinamers rondom de aankondiging van de FID door de CEO’s van beide bedrijven mag dan wel feestelijk zijn, het is cruciaal dat de gevolgen van dit besluit ook helder worden gecommuniceerd aan de bevolking. Het Surinaamse volk heeft trouwens het recht op concrete informatie over hoe deze investeringen hun leven kunnen beïnvloeden.

Transparantie en communicatie
Laten we terug gaan naar de basis namelijk het initiatief om inkomsten te generen uit Oil & Gas. Voor de duidelijkheid begint transparantie in dit proces NIET bij de bekendmaking van de start van de ontwikkeling van een productieveld in Blok 58 voor de kust van Suriname.

De oproep tot transparantie vanaf de (pre-)initiatiefase is relevant, een moment wat veel eerder ligt dan 1 oktober 2024. De juiste informatie moest al veel eerder aan het parlement (tijdens vorige regeringen) en het publiek zijn verstrekt, zodat er een goed begrip bestaat van wat een project genaamd GranMorgu inhoudt, inclusief de risico's en kansen die eraan verbonden zijn. Een voorstel van een Roadmap met relevante mijlpalen, dat voor iedereen toegankelijk had moeten zijn, is essentieel voor het opbouwen van vertrouwen.

Als het parlement zijn verantwoordelijkheden niet neemt, ontbreekt het aan de nodige checks & balances in het proces. Mijns inziens zijn leden van De Nationale Assemblée, van zowel de huidige regering als voormalige regeringen tekortgeschoten in hun rol en verantwoordelijkheden.

Een (maatschappelijke) discussie met betrekking tot het reeds getekende Product Sharing Contract achteraf opstarten heeft ‘zwart wit’ gezien juridisch geen zin. De vergelijking met het spreekwoord "de koe in de kont kijken" benadrukt dat er vaak een gebrek aan inzicht is in wat er achter de schermen gebeurt. Dit leidt tot speculatie en wantrouwen, vooral in een context waar mensen zich zorgen maken over de gevolgen van dergelijke projecten.

Gemiste kans
De discussie over het Product Sharing Contract en de bijbehorende voorwaarden had vroegtijdig en openhartig gevoerd moeten worden, bij voorkeur met de input van externe deskundigen (diaspora). Dit zou niet alleen juridische helderheid hebben geboden, maar ook een kans hebben gecreëerd voor een bredere maatschappelijke dialoog over de gevolgen van zulke beslissende overeenkomsten.

Tot slot
Het erkennen van de tekortkomingen in de communicatie en betrokkenheid van regeringen is belangrijk voor de toekomst. Een constructieve dialoog met de gemeenschap, evenals het delen van relevante informatie, kan helpen om de onduidelijkheden weg te nemen en een juiste afstemming te vinden tussen economische ontwikkeling en de belangen van de lokale bevolking. Een actief en consistent beleid dat zich richt op het onderhouden van vertrouwen zal leiden tot duurzame samenwerking tussen overheid en (lokale) bedrijven én breed gedragen oplossingen.

Het GranMorgu-project kan aanzienlijke voordelen met zich meebrengen, maar zonder openheid over de voorwaarden en afspraken kan de vrees voor uitbuiting of negatieve gevolgen voor de lokale bevolking toenemen. Het is essentieel voor de betrokken partijen om duidelijk te communiceren over de afspraken, de doelstellingen van het project en wat de lokale bevolking kan verwachten.

T. Sansaar

Advertentie