starnieuws

Reactie op ‘Kindermishandeling, angst en psychiatrie’

16 Sep 2020, 04:44

Op de eerste plaats wil ik de briefschrijfster bedanken dat ze dit aangrijpende verhaal met ons heeft willen delen, en haar complimenteren met de moed die ze toont door haar diepste gevoelens op deze manier te uiten.

Naast verschillende emoties zitten er in het verhaal enkele thema’s die van grote waarde zijn voor de (preventieve) geestelijke gezondheidszorg, en waarvan ik een paar kort benoem. Kindermishandeling is niet alleen verwerpelijk, maar ook een belangrijke voorspeller voor psychische problemen die zich in de vroegkinderlijke jaren kunnen ontwikkelen, en voor de psychische trauma’s die op latere leeftijd de kwaliteit van het leven nadelig kunnen beïnvloeden.

Tijdens mijn werkzaamheden in het Gevangeniswezen en de Forensische Psychiatrie ben ik veelvuldig geconfronteerd met de heftige gevolgen van trauma’s die zijn opgelopen in de vroege kinderjaren. Afwijzing, psychische en fysieke mishandeling en alle vormen van verwaarlozing kunnen op latere leeftijd ernstige zelfdestructieve gevolgen hebben, zoals een negatief zelfbeeld, zelfverwaarlozing, zelfverminking en (pogingen tot) suïcide. Daarnaast lopen deze slachtoffers het risico later zelf daders te worden van ernstige misdrijven. 

Een ander thema in het verhaal is de hulp aan ouders in de opvoeding van hun kinderen. En dan met name aan ouders met een lichtverstandelijke beperking, en/of psychische problemen. Kinderen opvoeden vraagt veel tact. Een lage sociaaleconomische status, een lage of ontbrekende opleiding, relationele problemen en de druk vanuit de sociale omgeving zijn factoren die de draagkracht van deze ouders nog zwaarder belasten. 

Gelukkig zijn veel ouders inventief en creatief genoeg om 'er het beste van te maken'. Helaas voor sommige ouders, maar nog meer voor hun kinderen, kunnen deze factoren leiden tot oplopende spanningen, die zich maar al te vaak uiten in negatief gedrag naar de kinderen toe. Het is gemakkelijk deze ouders te veroordelen, maar ze zijn meer gebaat bij hulp. En deze hulp kan ook laagdrempelig zijn, bijvoorbeeld door het delen van de eigen ervaringen, zodat deze ouders weten dat hun problemen niet uitzonderlijk zijn. Dit bevordert de acceptatie van de persoonlijke situatie, en kan stimulerend werken op het zoeken naar hulp en oplossingen. 'Bemoeizorg’'wordt niet altijd als ongewenst ervaren!

Tot slot maakt het trieste verhaal ook op pijnlijke wijze de grenzen van de Psychiatrie duidelijk. Een gedegen psychiatrische behandeling, ambulant of intramuraal met een combinatie van gedragstherapie en farmaceutische middelen, kan veel patiënten helpen zich, ondanks hun beperkingen, staande te houden in de samenleving. De medicatie geneest de stoornis niet, maar is vooral bedoeld om de symptomen te onderdrukken, die ondanks het gebruik van tijd tot tijd weer de kop opsteken. Dit houdt in dat deze medicijnen langdurig moeten worden ingenomen of geïnjecteerd. Afhankelijk van de ernst van de problematiek is soms zware medicatie nodig met ingrijpende (lichamelijke) bijverschijnselen, die dan weer met andere medicijnen moeten worden bestreden. Niet zelden zien veel patiënten daarom suïcide als enige mogelijkheid om te ontsnappen aan hun uitzichtloze bestaan. Hoe eerder de klachten dus bespreekbaar worden gemaakt, hoe groter de kans op een adequate behandeling. 

Het verhaal van de briefschrijfster moet dan ook een eyeopener zijn voor iedereen die betrokken is bij de opvoeding van (jonge) kinderen: ouders en verzorgers, onderwijzend personeel, kinderbeschermers en hulpverlenende instanties. Maar vooral voor de directe omgeving van het kind. Het melden van elke vorm van kindermishandeling is geen verraad aan de ouder(s), maar moet gezien worden als een dienst aan het kind en aan de totale samenleving. Want elk kind dat opgroeit in een liefdevolle omgeving, waar zelfvertrouwen en zelfrespect tot volle bloei kunnen komen, kan zich ontwikkelen tot een geestelijk gezonde burger, die een waardevolle bijdrage kan leveren aan het welzijn van de samenleving.

Laten we daarom met z’n allen ervoor zorgen dat de openheid en de hartenkreet van de briefschrijfster niet voor niets zijn geweest. 

Drs. Roy T. Veldman

(medisch socioloog)


Advertentie