Het wordt mij verweten dat ik geen kant en klare oplossing heb geboden voor de vervanging van de machtsstructuren, die vanaf de staatkundige onafhankelijkheid van Suriname in 1975 maffiapraktijken faciliëren en faciliteren. In die periode had de meerderheid van het parlement namelijk de onafhankelijkheid doorgedrukt. Door dit niet te toetsen via een referendum miste deze beslissing legitimiteit (in overeenstemming met de beginselen van rechtvaardigheid en behoorlijk bestuur), waardoor het maatschappelijk vertrouwen en de nodige ondersteuning ontbraken. Hiermee is het fundament gelegd voor een maffiacultuur, waarbij coalitietoppers het partijbelang boven het nationaal belang stelden, en aldus legaal (in overeenstemming met de wet) maar zonder goed bestuur (transparant, ontvankelijk, rechtvaardig, inclusief, aansprakelijk/verantwoording, effectief, efficiënt, and participatief) [1] konden heersen. 

In de praktijk zien we echter machtsmisbruik en willekeur domineren, alsook de vertrapping van het gelijkheidsbeginsel, terwijl eenieder voor de wet gelijk is. Deze maffiacultuur is sindsdien manifest geworden door het marionettengedrag van DNA-leden, die moedwillig hun controle- en correctieplichten verzaken om hun eigen en partijbelang te kunnen behartigen. Hierdoor moesten alle andere toezichthoudende en controlerende functionarissen en instituten het ontgelden om ongemerkt en straffeloos te kunnen misleiden, bedriegen, stelen, etc. In een geciviliseerde maatschappij zou ik niet opgezadeld moeten worden met de vraag wat er concreet gedaan zou moeten worden om te voorkomen dat overheidsfunctionarissen ongemerkt en ongestraft allerlei illegale praktijken ondernemen en doen ondernemen. 

In dit kader werd er aan een vijftiental ex-DNA leden, ex-ministers, ex-ambassadeurs en huidige politici van verschillende politieke partijen, die minstens één volledige ambtstermijn hadden vervuld, de volgende vraag gesteld: “Heb je een antwoord op de vraag waarom van oudsher coalitievoorzitters in staat zijn geweest om hun DNA-leden zich als marionetten te laten gedragen en hoe zou je dit moeten veranderen? 

• Enkelen van de ondervraagden vonden dat DNA-leden zijn omgekocht, vaak laaggeschoold zijn en dromen van veel geld verdienen, die ze nooit op een eerlijke manier zouden hebben kunnen vergaren en dus klampen ze zich vast aan hun baas als schoothondjes. Deze attitude zou dan doorwerken op die van het nageslacht en zit daarom in de opvoeding. 

• Sommigen zochten de schuld in het hebben van een slecht karakter of gebrekkige persoonlijkheidsontwikkeling. 

Daarnaast zouden machtsongelijkheid en afhankelijkheid, ook in politieke partijen, hebben geleid tot een gebrek aan democratie. En dit zou zich vaak afspelen in de context van raciale loyaliteit. 

• Anderen beweerden dat politieke debatten binnenskamers plaatsvinden in plaats van in het openbaar, waarbij de vrijheid van meningsuiting wordt beperkt; als voorbeelden werden gegeven de zwijgplicht, blinde muren en operatie doofpot van voorheen.

Als gemeenschappelijke veranderingen werden aangehaald dat regeringsfuncties en het DNA-lidmaatschap financieel niet aantrekkelijk en corruptievrij zouden moeten zijn: 

• dus geen meerdere overheidssalarissen, geen privépraktijken, geen onverenigbare functies, ook niet bij verschillende ambtstermijnen, en geen bestuursfuncties in politieke partijen. Het vervullen van onverenigbare functies bij verschillende ambtstermijnen zou corruptiegevoelig zijn, omdat een band met de verschillende werknemers zou zijn ontstaan. Het tegelijk bekleden van bestuursfuncties in politieke partijen en overheidsfuncties ontmoedigt verantwoordingsplicht! 

• Daarnaast zou het inkomen van deze regeringsfunctionarissen en DNA-leden maximaal een tienvoud mogen zijn van het minimumsalaris, omdat ambtenaren dienende functies hebben en eerst aan het nationaal belang moeten denken. Alle rechten op uitkeringen na het functioneren voor een bepaalde periode dienen afgeschaft te worden, net zoals dat bij alle andere overheidswerknemers het geval is. Dit moet ons niet verwonderen, want artikel 6 lid d van onze grondwet zegt dat “De sociale doelstellingen van de Staat gericht zijn op een rechtvaardige verdeling van het nationaal inkomen, gericht op een rechtvaardige spreiding van welzijn en welvaart over alle lagen van de bevolking.” Als of wanneer deze overheidsfunctionarissen meer betaald wensen te krijgen dan kunnen zij dat in dit systeem slechts doen door de hoogte van de minimumsalarissen aan te passen. Hierdoor wordt betekenis en inhoud gegeven aan het motto: “Eerst het Volk, dan de Rest!”

• In aansluiting hierop, zouden er afzettingsprocedures moeten worden ingesteld voor de president en vicepresident, zouden districtscommissarissen rechtstreeks gekozen moeten worden en zou de Rekenkamer indirect moeten worden belast met vervolgingsbevoegdheden. 

Internationaal bepalen multinationals het beleid [11] en in Suriname dirigeert het grootkapitaal de geest van politici; vandaar dat controle- en onverenigbare functies en autoriteiten moeten bezwijken. Wanneer alle maatschappelijke en beroepsorganisaties, alsook de vakbeweging en het bedrijfsleven, zich zouden inzetten om deze inzichten te vertalen naar en over te brengen aan hun leden, kan er een nieuwe frisse wind gaan waaien in Suriname. In feite betekent het nalaten hiervan niets minder dan medeplichtigheid aan de instandhouding van de huidige machtsstructuren, en dientengevolge de overheidsbesluitvormingsprocessen en maffiacultuur!