Onze botten zijn essentieel voor ons welzijn, maar verliezen geleidelijk aan hun dichtheid als onderdeel van het verouderingsproces. Maar osteoporose of ernstige botverdunning veroorzaakt botfracturen, die kunnen leiden tot verlies van mobiliteit en uiteindelijk sociale isolatie. Osteoporose wordt ook wel de stille epidemie genoemd, omdat het vaak onopgemerkt blijft totdat er een fractuur optreedt.

Elk jaar wordt op 20 oktober Wereld Osteoporosedag herdacht. Dan wordt extra aandacht gevraagd door de International Osteoporosis Foundation (IOF) en diens 240 nationale ledenverenigingen voor de aandoening en de ernstige gevolgen die het met zich kan meebrengen. Dit jaar is het thema Love Your Bones – Protect Your Future (Hou van je botten - Bescherm je toekomst). Door de wereldwijde vergrijzing van de bevolking is osteoporose – ook bekend als botontkalking - een steeds groter volksgezondheidsprobleem geworden. De aandoening vertegenwoordigt een enorme economische last. Bovendien impliceren de bijbehorende klinische gevolgen van osteoporose significante fysieke, psychosociale en financiële gevolgen voor individuen, waardoor de kwaliteit van het leven wordt aangetast.

Ruim 9 miljoen fracturen wereldwijd
Osteoporose kan gedefinieerd worden als verhoogde porositeit van het skelet als gevolg van een vermindering van de botmassa en vergroting van de botruimten, wat leidt tot een verminderde botdichtheid, sterkte en flexibiliteit. Deze ziekte van het skelet wordt sterk geassocieerd met fragiliteitsfracturen.

Tijdens de vroege stadia van de ziekte hebben de meeste patiënten geen symptomen, totdat de eerste osteoporotische fractuur optreedt. De fractuurplaatsen die verband houden met de aandoening omvatten onder meer wervels, heup en bekken. Osteoporose veroorzaakt jaarlijks ongeveer 9 miljoen fracturen wereldwijd, waarvan meer dan 4,5 miljoen in Amerika en Europa. Het geschatte levenslange risico voor een pols-, heup- of wervelbreuk is ongeveer 30 tot 40% in ontwikkelde landen.

Risicofactoren
Uit onderzoek is gebleken dat leeftijd en geslacht de belangrijkste risicofactoren zijn voor de ontwikkeling van osteoporose. Gebleken is dat één op de drie vrouwen en één op vijf mannen van 50 jaar en ouder te maken krijgt met botfracturen als gevolg van osteoporose. Het risico verdubbelt ongeveer elk decennium.

Vrouwen boven de 40 jaar krijgen er veelal mee te maken. Volgens schattingen zal op de leeftijd van 60 jaar één op de vier vrouwen in de westerse wereld vanwege osteoporose te maken krijgen met een significant verlies van botdichtheid. Uit recente studies blijkt zelfs dat steeds meer jonge en fysiek actieve vrouwen geïdentificeerd worden met symptomen van vroegtijdige osteoporose. Deze abnormaliteiten zijn vooral waargenomen in trabeculair bot, zoals de wervels, in plaats van in de lange botten.


Leeftijd en geslacht zijn echter niet de enige risicofactoren voor osteoporose. Andere risicofactoren in verband met osteoporotische fractuur zijn fracturen van vertebrale lichamen, perifere fracturen, een geschiedenis van een proximale femurfractuur, meerdere dalingen, nicotineverbruik (roken), onbeweeglijkheid en een laag lichaamsgewicht. Verdere risicofactoren die de incidentie van osteoporose beïnvloeden zijn het gebruik van bepaalde geneesmiddelen (bijv. Glucocorticoïden), onvoldoende fysieke activiteit, een laag calcium- en vitamine D-gehalte en etniciteit. Zo blijkt osteoporose vaker te zijn vastgesteld bij Aziaten, gevolgd door blanken.

De belangrijkste manier om botmassa te meten is densitometrie. Het principe is gebaseerd op de 'T-score', die uitgedrukt wordt als het standaardverschilverschil tussen de botmineraaldichtheid (BMD) van een patiënt en die van een jonge volwassen vrouwelijke referentiepopulatie. De Wereldgezondheidsorganisatie beschouwt de volgende scores als de standaard:
• T-score boven -1 wordt beschouwd als normale botmassa.
• T-score tussen - 2,5 en - 1 is lage botmassa (osteopenie genoemd, een voorstadium van
osteoporose).
• T-score onder - 2.5 wordt beschouwd als osteoporose.

Preventie
Osteoporose kan geremd of voorkomen worden. Een vroegtijdige ontdekking van de aandoening kan erger voorkomen. In Suriname is het Medisch Diagnostisch Centrum (MDC) vooralsnog de enige instantie die beschikt over een Dexa-scan, waarmee de aandoening kan worden opgespoord. Er is nog geen gedetailleerd onderzoek gedaan naar de voorkomens van osteoporose in Suriname, maar uit cijfers van het MDC kan voorzichtig worden geconcludeerd dat osteoporose ook een niet te verwaarlozen gezondheidsprobleem kan vormen. Zo is bij 63% van het aantal personen, dat zich bij het MDC heeft laten onderzoeken, osteoporose of osteopenie vastgesteld. Enkele belangrijke maatregelen die osteoporose kunnen stoppen of remmen zijn stoppen met roken, een calciuminname van 1200-1500 mg/dag, regelmatige lichaamsbeweging, gemiddelde dagelijkse blootstelling aan zonlicht gedurende 30 minuten en medicijnen.

Advertentie