De juridische status van het Centraal Hoofdstembureau
10 Jul 2016, 07:05
Deze uitspraak van de kantonrechter is opmerkelijk, omdat het Surinaamse burgerlijk procesrecht ervan uitgaat dat alleen natuurlijke personen en rechtspersonen (bijvoorbeeld stichtingen, naamloze vennootschappen en bij wet in gestelde rechtspersonen) in rechte kunnen worden betrokken. Het CHS is volgens de wet geen rechtspersoon. Vóór het onderhavige vonnis was daarom de gangbare opvatting dat een orgaan als het CHS dat gezien moet worden als een werkarm van de overheid, niet zelfstandig in rechte kan worden betrokken. In dergelijke gevallen is het daarom gebruikelijk geweest dat de vordering tegen de Staat aanhangig gemaakt wordt met een verwijzing naar het desbetreffende orgaan. De eisers (VHP e.a.) hadden daarom terecht de vordering ingesteld zowel tegen de Staat als het CHS. Echter besliste de kantonrechter dat alleen het CHS veroordeeld kon worden tot het voorzien in de opengevallen vacatures van De Nationale Assemblee (DNA) als gevolg van de terugroeping van de heren R.S. Sapoen en D. Chitan als volksvertegenwoordigers van DNA.
Stein gaat in op de vraag of de eiser ontvankelijk is wanneer hij zijn eis instelt tegen het CHS. De auteur wijst erop dat het een algemeen aanvaard beginsel is dat een eis in rechte alleen kan worden ingesteld tegen een natuurlijke persoon of rechtspersoon: het CHS is geen van beide.
Het CHS is geen rechtspersoon, omdat rechtspersoonlijkheid bij de wet moet worden toegekend en de Surinaamse wetgeving een dergelijke regeling niet bevat. Hij wijst er verder op dat de tegen het CHS ingestelde eis ook niet de personen treft, die deel uitmaken van het CHS, want die voeren hun beleid in hoedanigheid, niet op persoonlijke titel, zodat de ingestelde eis niet hen raakt, doch hun functie. Het gaat hier om regeringsfunctionarissen met een eigen verantwoordelijkheid die zijn ingesteld om problemen die zich zouden kunnen voordoen op het terrein van de verkiezingen, tot oplossing te brengen.
Stein wijst er voorts op dat het CHS een orgaan van de Surinaamse Staat is en wat het CHS beslist, wordt aan de Staat toegerekend. Hij wijst er voorts op dat als lichamen, die noch natuurlijke personen noch rechtspersonen zijn, als procespartijen worden toegelaten, problemen kunnen ontstaan bij de verwezenlijking van het oogmerk van de procedure, vastigheid te verkrijgen ten behoeve van de procederende partijen door middel van het gezag van gewijsde. Een toewijzend vonnis dat tegen een zodanige gedaagde wordt uitgesproken, kan ook niet ten uitvoer gelegd worden, omdat een lichaam zonder rechtspersoonlijkheid geen bezittingen kan hebben.
Het door Stein gesignaleerde probleem doet zich in de praktijk reeds voor, daar volgens eisers het CHS geen uitvoering gegeven heeft aan het vonnis en zij daarom besloten hebben de opgelegde dwangsom te executeren. De goederen waarop beslag gelegd zijn behoren echter aan de Staat toe, daar het CHS als niet-rechtspersoon geen bezittingen kan hebben.
Het is daarom interessant de afloop van de executie te volgen. Volgens de regels van het burgerlijk-(proces)recht kan de Staat als eigenaar van de in beslaggenomen goederen stopzetting van de executie vragen. Dit, omdat de Staat nergens toe veroordeeld is en daarom niet lijdelijk hoeft toe te zien dat zijn goederen in het openbaar verkocht worden.
Opgemerkt kan worden dat de vondst van de kantonrechter om voor het Surinaamse recht een nieuwe categorie van procespartijen in het leven te roepen, creatief genoemd kan worden.
Wat de kantonrechter wel verweten kan worden is dat bij zo een belangrijke vorm van rechtsschepping, elke motivering ontbreekt. Het zou mogelijk kunnen zijn dat de kantonrechter zich heeft laten inspireren door de Algemene Wet Bestuursrecht van 1992, waarin het drager zijn van rechten en verplichtingen van bestuursorganen van de Staat, in Nederland geregeld is. Deze wet is echter niet van toepassing in Suriname en een dergelijke wet bestaat ook niet in ons land.
De vraag is welke invloed de noot van Stein zou kunnen hebben op de lopende zaken in de Terugroepingtragedie. De Surinaamse rechter hoeft zich in principe niet te laten leiden door een commentaar van een buitenlandse rechtsgeleerde, ook al behoort hij tot de meest gezaghebbende civilisten in Nederland. Wel mag verwacht worden dat in toekomstige vonnissen over dit onderwerp gemotiveerd ingegaan wordt op de nieuwe rechtsschepping van zelfstandige drager van rechten en verplichtingen.
Het commentaar van Prof. Stein is in extenso opgenomen in het SJB 2016 nummer 1.
Carlo Jadnanansing
Paramaribo, 09 juli 2016.
Tuesday 23 April
Monday 22 April
- Oppositie wil opzegging vertrouwen in minister Volksgezondheid
- Buien met lokaal onweer en windstoten
- Franse ambassadeur ondersteunt kwikvrije goudwinning
- CBB voert missie uit in Brokopondo
- Scholieren tussen 9 en 13 krijgen vaccinatie tegen HPV
- Militairen houden Braziliaanse bendeleden aan in Lawagebied
- Moeder en kinderen gekneveld en beroofd
- Gouddelver gewond; Braziliaan gedood bij beroving (update)
- Venezuela sneller naar cryptocurrency nu oliesancties terugkeren
- Mijlpaal voor de Surinaamse Brouwerij bij export glasafval
- President in breed overleg over veiligheidsvraagstuk
- VN: Geen hulp voor ondervoede kinderen Haïti
- Column: Minachting van het volk
- Dasai: Geen sprake van ecologische ramp door goudsector
Monday 22 April
- China: Tienduizenden geëvacueerd door enorme overstromingen
- Voorbereidend team ACS conferentie tevreden met aanpak
- Regenweer houdt vanavond en morgen aan
- Korpschef bij beëdiging rekruten: Laat je niet omkopen
- Bromfietser omgekomen na botsing met metalen paaltjes
- Denise Jannah vertolkt hoofdrol in 'Swart Wyn' in Kaapstad
- Bendes vallen hoofdstad Haïti aan voorafgaand aan regeringstransitie
- Thomas van Genderen, oprichter SIVIS, overleden
- Criminelen gooien eindhout op ruit bestuurder en beroven hem
- 23-jarige laat leven door verkeersongeval
- Brazilië: Bolsonaro roept aanhangers op in Rio
- Criminelen houden huisgenoten onder schot bij beroving
- BLTO versoepelt acties vanaf woensdag
- Colombia: Tienduizenden protesteren tegen hervormingen president Petro
- Column: Wereldnieuws nader belicht - G24
- Jong en oud hebben genoten van autoloze zondag Latour