In de theaterzaal van de Openbare Bibliotheek Amsterdam is maandagavond de documentaire De wereld heeft gezicht verloren over de Surinaams-Nederlandse schrijfster Astrid H. Roemer in première gegaan. Het is na de portretten van Edgar Cairo en Frank Martinus Arion de derde en laatste film in de reeks van regisseur Cindy Kerseborn over invloedrijke schrijvers uit de West.

Kerseborn vertelde na afloop hoeveel moeite ze heeft moeten doen om Roemer voor de camera te krijgen. De auteur van onder meer De gekte van een vrouw (1982) en de trilogie Gewaagd leven, Lijken op liefde’ en Was getekend (1996-’98), leeft al jaren in afzondering en leek lange tijd zelfs van de aardbodem verdwenen. Met alleen haar onafscheidelijke kat en een laptop, trok ze vanuit Suriname naar een gehucht aan de kust van Schotland om zich volledig aan het schrijven te kunnen wijden.

Uiteindelijk wist Kerseborn haar op te sporen in een klooster in België. Door haar vasthoudendheid slaagde ze erin Roemer (68) aan de praat te krijgen, zij het nu en dan met tegenzin. Niettemin gaf de schrijfster voor haar doen veel prijs over haar leven, haar liefdes en vooral over de gevaren en het geweld dat ze moest trotseren. Ze vertelt over haar enige echte minnaar, over de aantrekkingskracht die vrouwen op haar hebben en haar angst voor het openbare leven.
Roemer geldt als een van de belangrijkste Surinaamse auteurs van de laatste decennia. Vanaf haar debuut met de novelle De wereld heeft gezicht verloren (1975) schreef ze veelvuldig over de vrouwelijke identiteit. Als vrouw en ook nog eens als zwarte vrouw, ervaart ze die vooral als problematisch. In de jaren ’80 werd ze gezien als voorvechtster van het feminisme; lesbische vrouwen beschouwden haar als rolmodel.

Daarnaast schreef ze romans, toneelstukken en dichtbundels. In haar romantrilogie, later gebundeld als Drieling, gaat Roemer in op de ingewikkelde en gevoelige problematiek van de Surinaamse samenleving vanaf begin jaren ’80.
Hoewel haar aanwezigheid tijdens de première met enig voorbehoud was aangekondigd, had Roemer op het laatste moment afgezegd. Kerseborn begreep het wel. Daar had ze de schrijfster goed genoeg voor leren kennen tijdens het draaien van de film. In een sms-bericht aan Kerseborn vroeg Roemer de aanwezigen om ‘vooral heel lief te zijn voor elkaar’.

Het is nog niet duidelijk wanneer de documentaire De wereld heeft gezicht verloren voor een groter publiek is te zien. De producent biedt de film de komende tijd aan bij internationale filmfestivals. Daarna wordt bekeken of de film in Nederland en Suriname op televisie kan worden uitgezonden. De documentaire maakt deel uit van het project ‘Hommage aan Astrid Roemer’ met ook een literaire avond en een tentoonstelling, zegt projectcoördinator Chantal Tjin: ‘Normaal gesproken overlegt een documentairemaker eerst met een omroep over financiering en uitzending. Dat ligt in dit geval anders. Maar we hopen dat de film op korte termijn door zoveel mogelijk mensen kan worden bekeken.’

Diederik Samwel

Advertentie