De DSB bank heeft op 14 oktober bekendgemaakt dat zij 2,9 miljoen nieuwe aandelen zal uitgeven tegen SRD 58 per aandeel (bron Starnieuws). De bank beoogt hiermee ca. SRD 135 miljoen aan nieuw kapitaal te verwerven op de aandelenmarkt. Met de aanvulling van het eigen vermogen zal de bank investeren in uitbreiding van haar diensten, meer en betere kantoren en in IT- innovatie, deelt de directeur Sigmund Proeve mee.

Op verzoek van enkele institutionele alsook particuliere beleggers en andere geïnteresseerden, is een onderzoek gedaan naar de prestatie van het aandeel DSB. In dit artikel wordt een deel van de analyse gedeeld met het publiek. Het doel is om bestaande alsook geïnteresseerde beleggers in het aandeel DSB, informatie te verstrekken op basis waarvan ze (betere) beleggingsbesluiten kunnen nemen. Met de analyse wordt kwantitatieve informatie gegeven, aanvullend op de al uitgebreide informatie stroom vanuit de DSB Bank zelf. Er wordt geen beleggingsadvies gegeven.


(In het vervolg wordt met DSB, de DSB bank/aandeel DSB Bank en met HB de Hakrinbank/aandeel Hakrinbank bedoeld). De analyse is gemaakt door Ajay Surjbalisingh (Econometrist) en wordt in drie delen gebracht. Vandaag het laatste deel.

De Werking van de Effectenbeurs in Suriname
Een andere factor die van invloed is op de prijsvorming van aandelen (naast het rendement en de groeiverwachting) is de (markt)werking van de beurs waar de aandelen worden verhandeld: de Surinam Stock Exchange. Deze beurs is:
• een vereniging van effectenhandelaren;
• noteert aandelen van 15 bedrijven;
• houdt tweemaal per maand beurszittingen, waarbij brokers aandelen vragen/aanbieden;
• vragers bieden een prijs en aanbieders eisen een prijs; prijzen worden in een georganiseerde veiling afgeroepen totdat er evenwicht wordt bereikt;
• de prijs waartegen een aandeel wordt verhandeld is dan de slotkoers. Vind er geen handel of biedingen plaats wordt de vorige slotkoers weer genoteerd als nieuwe de slotkoers.

Het behoeft geen betoog dat de beurs nog niet functioneert op een niveau van volledige mededinging en bescherming van rechten van marktpartijen. De beursmechanismen zijn nog te primitief (lage automatiseringsgraad), de bescherming van orders is niet (goed) geregeld, brokers zijn niet gebonden aan regels met betrekking tot beurshandel of handel met voorwetenschap en er wordt formeel geen toezicht uitgeoefend door een publieke toezichthouder die de processen en de handel toetst aan een set van vooraf vastgestelde regels. De Centrale Bank van Suriname is wel als waarnemer aanwezig tijdens de handel. Daar komt nog bij dat de corporate governance van de organisatie in kinderschoenen staat. Een voorbeeld is de rol van Assuria in het geheel.
Dit bedrijf:
• is grootaandeelhouder van de DSB bank (45%);
• is vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen van de bank (president-commissaris);
• is zelf ook beursgenoteerd;
• is ook broker op de beurs;
• en is vaak voorzitter van het bestuur van de beurs.
Deze rollen zijn ruime tijd zelfs door dezelfde persoon vervuld. Deze situatie van duidelijke belangenverstrengeling is niet bevorderlijk voor een goede werking van de beurs en een eerlijke prijsvorming van aandelen. Het is niet moeilijk om onder deze omstandigheden de koers van een aandeel kunstmatig omhoog te drijven. Er wordt niet beweerd dat dit gebeurt, maar de kritische belegger houdt er rekening mee en is dan ook terughoudend om deel te nemen aan dergelijke handel.

Prijsstijging DSB
De huidige analyse maakt gebruikt van koersdata die zijn verstrekt door de beurs. Het is heel opvallend dat de prijs van het aandeel DSB in de jaren 2010 -2012 enorm is gestegen (van SRD 40 per aandeel naar SRD 96.80, terwijl de winst-en groei ontwikkeling niet abnormaal hoog is geweest. (Zie Figuur 7)

Hebben beleggers in 2010 en 2011 de torenhoge prijzen voor het aandeel betaald op basis van hoge groeiverwachtingen? Nu zien we dat de prijs van het aandeel DSB daalt: is er dan toch sprake van marktwerking? Beleggers houden rekening met andere factor: de Bankwet 2011.

De Bankwet 2011
Assuria bezit circa 45% van de aandelen van de DSB. De nieuwe Bankwet (2011) eist dat een aandeelhouder maximaal 20% van een bank in handen mag hebben. Aandeelhouders die bij ingang van deze wet meer aandelen hadden, kregen een overgangsperiode om hun aandelenbezit af te bouwen en moeten in november 2014 voldoen aan de wet. Nu is het niet eenvoudig om zoveel aandelen via de beurs te verkopen (25%). Het zou de prijs van het aandeel ook negatief kunnen beïnvloeden.

Beleggers vermoeden dan ook dat de grootaandeelhouder Assuria ervoor heeft gekozen om nieuwe aandelen uit te geven tegen een voor hem redelijke prijs, het aandelenkapitaal uit te breiden zodat zijn aandeel in het grotere aandelen kapitaal daalt/verwatert. Om de gedachten te kwantificeren:
Het aandelenvermogen van de DSB per ultimo 2013 bedraagt SRD 256.5 miljoen; het nieuw te verwerven kapitaal is geschat op SRD 135 miljoen, waardoor het aandelenvermogen groeit naar 391.5 miljoen. Het aandeel van Assuria zal dan dalen van circa 45% naar ongeveer 29%: veel dichter bij de wettelijke grens van 20%.

Op zich is het motief om meer aandelen uit te geven om concentratie en macht van de grootaandeelhouder terug te dringen een aardig idee. Het is toe te juichen dat de grootste bank van Suriname een poging doet om het aandelenbezit verder te spreiden onder het brede publiek. Alleen blijven geïnteresseerde beleggers achter met de volgende vragen/vermoedens:

1. is het belangrijkste motief van de aandelen emissie inderdaad om het aandelenbezit van Assuria terug te dringen?
2. Heeft de bank dan werkelijk belovende investeringsprojecten om het nieuw verworven kapitaal zodanig in te zetten dat het groeitempo wordt voortgezet/verhoogd voor aandeelhouders?
3. Is de prijsstijging van de jaren 2010-2012 het gevolg van fair trade op de beurs?
Toelichting en uitleg van de bank zou het publiek zeker op prijs stellen.

Slotopmerkingen
De analyse onthult een aantal feiten en vermoedens:
• Het huidig rendement van het aandeel DSB is praktisch even hoog als die van de HB, doch historisch gezien stabieler. In termen van rendement scoort de DSB bank iets beter dan de HB.
• De PE van de DSB is veel hoger dan van de HB en daarmee lijkt het aandeel DSB dan ook duurder. Echter, als we corrigeren voor de hogere groei van de winst per aandeel voor DSB, is de prijs van dit aandeel redelijk. Per eenheid groei betaalt de belegger net iets meer voor het aandeel DSB. Dit tegen het licht dat historisch de DSB hogere groei heeft laten zien.
• De groei die wordt geïmpliceerd door de emissie prijs van het aandeel DSB is circa 21.6% voor de veeleisende belegger. Anders gezegd, als de werkelijke groei hoger zal uitpakken, dan is de emissie prijs zelfs laag…en het aandeel een koopje. Mocht de groei lager uitvallen, is het aandeel te duur. Minder veeleisende beleggers zullen genoegen nemen met lagere groei.
• Het is aan de belegger om te beoordelen of de DSB in staat zal zijn om deze groei te realiseren. En het is aan de bank om beleggers ervan te overtuigen dat zij minimaal deze groeiniveau’s gaat halen. Historische groeicijfers doen vermoeden dat het de bank wel zal lukken.
• De prijsvorming op de effectenbeurs in Suriname voldoet nog niet aan de “ best practices”. De beurs kan een aantal eenvoudige maatregelen doorvoeren op het gebied van functie scheiding om meer vertrouwen te krijgen van het brede (beleggers)publiek.
• Banken vervullen een voorbeeldfunctie op geld-en kapitaalmarkten. De emitterende bank kan de gelegenheid aangrijpen om meer transparantie te verschaffen aan het publiek over de motieven van de emissie, de verwachte opbrengsten daarvan, de risico’s etc. Beleggers kunnen dan beter geïnformeerde beleggingsbesluiten te nemen.
• Beleggers vermoeden dat de aandelen emissie veel te maken heeft met de nieuwe Bankwet en het aandelenbezit van Assuria. Beleggers willen graag weten of dat zo is en waarom de DSB bank daarover zwijgt. En als dat zo is, hoe zal het nieuwe aandelenkapitaal worden ingezet om groei te sorteren.

Advertentie