Het agrarische wondermiddel van de 19de eeuw. Zonder pesticidengebruik zou de wereldvoedselproductie afnemen met zo’n 35% tot 45%. De westerse wereld en 1 miljard mensen in ontwikkelingslanden zouden zonder pesticidengebruik binnen 1 jaar de hongersnood moeten uitroepen. Waar komen ze vandaan en hoe zijn ze ontstaan?

Pesticiden zijn geen moderne uitvinding. In Sumer, Irak 4000 jaar geleden, gebruikten ze zwavelpoeder om schimmels en plagen te bestrijden. In de Rig Ved, de 4500+ jaar oude heilige geschrift van de Hindoes, wordt beschreven hoe bepaalde giftige planten kunnen worden gebruikt tegen plagen.

Wondermiddel
Pesticiden zoals wij die kennen zijn ontwikkeld tijdens en na eerste wereld oorlog (1914-1918). De ervaringen met loopgravenoorlog (trench warefare) waar soldaten in smalle lang-gegraven-bunkers elkaar langdurig en hardnekkig beschoten in de hoop om een paar meters te overwinnen, had een trauma achtergelaten in Europa. Honderdduizenden soldaten moesten soms sneuvelen om de gevechtslinie enkele honderd meters te verschuiven. In hun haast om steeds ergere manieren te vinden om elkaar te doden, zochten Europese onderzoekers naar nieuwe gifsoorten die als gas of mist konden worden gebruikt om hele linies van soldaten in loopgraven uit te schakelen. Chemische wapens waren de nieuwe hoop.

Een wonderwapen zoals Winston Churchill (geallieerde leider 2de Wereldoorlog) ze noemde. Hij had 20 jaar eerder al gifgassen gebruikt tegen burgers in Irak die tegen Britse occupatie protesteerden. Deze gifgassen zouden ook worden gebruikt in India tegen "wilde stammen" maar hiervan is afgezien door praktische redenen. Tijdens de 2de Wereldoorlog hebben zowel de geallieerden (VS, Engeland) en de Axis (Japan, Duitsland, Italië) grote hoeveelheden chemische wapens ontwikkeld en geproduceerd. Deze, hoewel dodelijk, waren moeilijk toepasbaar. Al tijdens de oorlog werd eraan gedacht om deze chemische wapens te gebruiken in de landbouw. Na de oorlog is dit dan ook op grote schaal gebeurd. De meeste moderne pesticiden vinden dus hun ontstaan in chemische wapens van de twee wereldoorlogen. Er zijn ook pesticiden die zodanig gevaarlijk bleken dat ze zijn toegepast als chemische wapens. VX, Sarin, Tabun en Mosterd gas zijn enkele voorbeelden.

Verboden
Opmerkelijk is dat bijna alle pesticiden die tot 1990 zijn ontwikkeld inmiddels zijn verboden op basis van hun giftigheid voor mens en milieu. Onderzoekers verwachten dat uiteindelijk alle pesticiden vanaf 1990 ook eens verboden zullen worden. Alle pesticiden zijn per definitie gifsoorten. Pesticiden, net als de meeste chemicaliën, worden niet getest op hun chronische (lange termijn) effecten. Het zou anders 20-30 jaar duren om ze op de markt te brengen en daar willen de producerende bedrijven niks van af weten. Er is een bewezen relatie tussen pesticidengebruik/blootstelling en een reeks van fysiologische en neurologische aandoeningen. Ook kanker en geboorte afwijkingen worden aan pesticiden gerelateerd. Volgens de WHO krijgen jaarlijks drie miljoen mensen ernstige pesticide vergiftiging en sterven er 18.000. De gemiddelde Amerikaan heeft 50 verschillende soorten pesticiden in zijn bloed op meetbare concentraties.

Chemische wapens zijn over het algemeen verboden in de wereld alhoewel er nog aardig wat voorraden bestaan voornamelijk in de zogenaamd "geciviliseerde" wereld. Ongetwijfeld tegen opduikende "wilde stammen". Tijdens en na de eerste Golfoorlog(1990-1991) tegen Irak waren pesticiden één van de producten op de verboden lijst. Wapenspecialisten beargumenteerden dat ze zonder moeite konden worden omgebouwd tot chemische wapens. Deze sanctie op pesticiden resulteerde in directe afname van voedselproductie en hongersnood in Irak. Pesticiden die voornamelijk door westerse bedrijven worden ontwikkeld en geproduceerd, kunnen met vervanging van de label, worden omgedoopt tot chemische wapens.

Pesticiden zijn een essentieel onderdeel om voedselproductie te garanderen, ook in Suriname. We hebben het nodig om te overleven, maar het maakt ons ook goed ziek. Er moet meer rekening worden gehouden met de gevaren en risico's van pesticiden. Ook het investeren in bio-pesticiden en integrated pest management moet worden bevorderd.


Anwar Alibux
Chemische Technoloog
Voorzitter Stg. Samarja

Advertentie