Over precies een jaar gaat Suriname naar de stembus voor de parlementsverkiezing en ressortraadsleden. Deze verkiezing leidt vervolgens tot de samenstelling van de tien districtsraden. In de politieke praktijk gaat het echter vooral om wie de nieuwe president wordt. Meer dan voorgaande verkiezingen eist de kiezer nu al namen van personen die door een partij of partijcombinatie kandidaat zullen worden gesteld voor het presidentschap.

Vijf jaar geleden was de politieke beleving vooral een krachtmeting tussen Nieuw Front versus de NDP. Bij de komende verkiezingen gaat het om Bouterse versus 'Sheriff' Santokhi. De kandidaten zijn dus nu al bekend. Dat Brunswijk en Somohardjo ook hun ambitie voor het presidentschap hebben uitgesproken is window dressing. Inmiddels is 'Somo' gedegradeerd tot politieke zwerver sinds Bouterse hem uit zijn coalitie heeft gezet. Dit opmerkelijke besluit van de president maakt dat de verkiezingen van volgend jaar weer spannender worden dan die van 2010. Wat valt op, ruim een jaar voor 25 mei 2015?

Gemiste kans voor NF
Het eerste wat opvalt is dat de NDP vrij vroeg - in november vorig jaar - het startschot geeft voor de verkiezingen. Dan zal het om niemand minder gaan dan tussen Santokhi en Bouterse. "Maar…willen jullie water bij de wijn? Nee!" scanderen partijleden als de eerste diploma's voor een nieuwe kadertraining worden uitgereikt. Daar - in het NDP centrum Ocer - wordt ook duidelijk dat president Bouterse gaat voor nog een termijn. Opmerkelijk is dat Santokhi nog steeds niet publiek heeft gezegd dat hij de uitdaging van de NDP aanvaardt. Ik dacht dat hij dit zou doen bij de viering van het 65-jarig bestaan van de VHP afgelopen januari in het partijcentrum De Olifant. Helaas. Santokhi gaat niet verder dan te zeggen dat "de partij zich klaar maakt voor het regeren". Vervolgens komt SPA voorzitter Guno Castelen op het podium en zegt dat "Santokhi een terechte presidentskandidaat is". Dan denk je dat NPS-voorzitter Gregory Rusland de bal zal inkoppen. Hij zwijgt echter in alle talen. Drie dagen later zegt Rusland aan Starnieuws dat het bepalen van een kandidaat voor het Nieuw Front nu een paar stappen te ver is op weg naar de verkiezingen van 2015.

"Het zijn de structuren die uiteindelijk gaan bepalen wie onze kandidaat wordt. Als de VHP in staat is die positie te verwerven, moet de kandidatuur van Santokhi inderdaad geen probleem zijn”. Een nogal arrogant statement van de NPS voorzitter. Bij de verkiezingen van 2010 scoort de NPS slechts vier zetels, terwijl de VHP het dubbele aantal binnen brengt in het Nieuw Front waarin ook de SPA partner is. Maar goed, om terug te komen op het feest van de VHP; het wordt een gemiste (campagne) kans voor het Nieuw Front om gelijk te schakelen met de NDP. De NPS-voorzitter had op zaterdagavond 18 januari uit volle borst moeten zeggen: ' Het Nieuw Front gaat met Santokhi voor het presidentschap' - een statement dat als signaal naar buiten, binnen het Nieuw Front voorbereid had kunnen worden.

Wie wil met wie?
Wat verder ook opvalt is dat de VHP-voorzitter heus niet zit te wachten op besluitvorming binnen de partijstructuren van de NPS. Sinds de onvolprezen ex-minister van Justitie en Politie het roer overnam van Ram Sardjoe, werkt hij in een moordend tempo aan vernieuwing van de VHP. Met 'Vision 2030' presenteert hij zijn lange termijnvisie op de ontwikkeling van Suriname. Dat Santokhi hierbij vooral ook de Surinaamse diaspora wil betrekken wordt alom geprezen - zie zijn vele reizen naar het buitenland, recentelijk naar de VS en naar Aruba - om hier inhoud aan te geven. Het nieuw elan bij de VHP maakt dat vele leden en sympathisanten regeermacht binnen handbereik zien na de verkiezingen van mei 2015. Vraag is of deze gerealiseerd zal kunnen worden in de huidige samenwerking van het Nieuw Front. Somohardjo heeft nog niet aan de voordeur geklopt. Wat in elk geval nu al zeker is, is dat de naam 'Nieuw Front' niet meer houdbaar is. Hij is te veel verbonden met 15 jaar president Venetiaan die niet heeft kunnen voorkomen dat Bouterse aan de macht kwam. Voor ruim een derde van de kiezers die volgend jaar voor de eerste of tweede keer gaan stemmen, is de naam Nieuw Front inmiddels 'old skool'.

Een ander veel besproken scenario - de VHP die alleen de verkiezingen in gaat of daarna uit de huidige samenwerking treedt om vervolgens met de NDP een regering te formeren - is voor velen een horrorscenario. Het is onvoorstelbaar dat Santokhi als boegbeeld en hoeder van democratische waarden, rechtsstaat, corruptie - en internationale drugsbestrijding, met ook nog hoog internationaal aanzien, zich tot een dergelijke stap laat verleiden. In de huidige Surinaamse politieke tijdgeest is echter alles mogelijk. VHP met de NDP zou mogelijk zijn als Bouterse afziet van het presidentschap na de verkiezingsuitslag van 25 mei 2015. Hij schuift dan huidig staatsadviseur Jules Wijdenbosch naar voren. Net zoals bij de verkiezingen van mei 1996. Toen dacht iedereen dat Bouterse zich kandidaat zou stellen. Het werd om twee voor twaalf, Jules Wijdenbosch. Vraag is of het huidige Nieuw Front met deze optie moreel- etnisch uit de voeten kan. Dan hoeft de VHP niet uit de jarenlange samenwerking te treden. Dit kan alleen als het NF volgend jaar groter wordt dan de NDP. Dan krijgt de NDP het vicepresidentschap en is Santokhi de gedoodverfde presidentskandidaat, ook omwille van internationale geloofwaardigheid. Opvallend is in dit verband dat bij het recente bezoek van Santokhi aan het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington, onderminister Francisco Palmerie duidelijk maakte dat "de VS een regering waarin de VHP deelneemt verwelkomt als een betrouwbare partner met wie sterke vriendschappelijke relaties mee onderhouden zullen worden". Overigens is het in dit scenario schier onmogelijk dat NF de komende verkiezing wint.

Bouterse en de NPS
Wie de handel en wandel van Bouterse bestudeert weet dat hij al 35 jaar lang moeilijke politieke situaties en zowel vrienden als vijanden kan overleven, omdat hij op onnavolgbare wijze de kunst verstaat een politieke 'wakaman' te zijn. Bij de 'wakaman' hoort altijd de vraag - dus voor een buitenstander - 'wat zit hier achter' en 'waar is hij op uit'. Het besluit van Bouterse om Somohardjo uit de coalitie te zetten is naar mijn bescheiden mening een bewuste daad om de NPS - na de zware nederlaag van 2010 - nog verder te beschadigen. Terwijl iedereen schande sprak over de wijze waarop parlementsvoorzitter Somohardjo zijn politieke netwerk begunstigde, durfde president Venetiaan hem niet de deur te wijzen. Bouterse deed dit met een pennenstreek. Als hij vervolgens de secretaris van het hoofdbestuur van de NPS, Remi Pollack, benoemd tot de nieuwe districtscommissaris van Commewijne, zijn de druiven zeer zuur voor de NPS. Nog een slag die de partij niet te boven komt. Wie de politieke geschiedenis van na 1980 kent, weet dat Bouterse altijd een haat-liefde verhouding heeft gehad met de NPS - het is hoe het de 'wakaman' uitkomt. Overduidelijk is dat Bouterse als politieke architect bezig is met een voorsorteeroperatie voor de verkiezingen van volgend jaar onder de noemer 'regeren zonder de NDP is niet mogelijk'. Vraag is alleen of hij handelt als de oude vertrouwde voorzitter van de NDP? Of heeft Bouterse zich inmiddels een nieuw jasje aangemeten die toch wel naar DNP2000 ruikt, met Jules Wijdenbosch en zijn vaste vrienden van 1996/1999? Houd de sheriff en de wakaman in de gaten. Er staat nog veel op het spel op weg naar mei volgend jaar.

Roy.khemradj@gmail.com

Advertentie